11 augustus 2020
Augustus is weer dé maand om ‘vallende sterren’ te tellen. De populaire Perseïden maken dan weer hun entree aan de nachtelijke sterrenhemel. De jaarlijks terugkerende meteorenzwerm is dit jaar in de nacht van 12-13 augustus aantrekkelijk om te bekijken, omdat de maan het eerste deel van de avond en nacht nauwelijk stoort, zo meldt de Werkgroep Meteoren.
Augustus is sinds jaar en dag dé maand om naar meteoren te kijken. Dit lichtfenomeen ontstaat hoog in de atmosfeer als kleine stofdeeltjes uit het stofspoor van de komeet 109P/Swift-Tuttle in grote aantallen de atmosfeer van de aarde binnenvliegen en oplichten. Aangezien het er veel zijn, lijken ze vanuit het sterrenbeeld Perseus in alle richtingen weg te schieten. Hierdoor noemen sterrenkundigen deze meteorenzwerm de Perseïden. De meteorenzwerm heeft een brede piek, dus er is een ruime periode waarin je veel meteoren kunt waarnemen. Vooral op in de vroege uurtje voor zonsopkomst op 12 augustus en de avond en nacht van 12 op 13 augustus zie je de meeste meteoren aan de sterrenhemel. De aarde doorkruist dan het stoffigste deel van het komeetspoor. Blijf woensdagavond met lekker weer bijvoorbeeld wat langer buiten en kijk vooral na middernacht om de meeste meteoren te zien.
Kijktips
Je hebt geen speciale apparatuur nodig om naar de Perseïden te kijken, want het kan gewoon met het blote oog. Kleed je wel warm aan of neem een deken mee, zoek een geschikte donkere plek en kijk (met pauzes) een uur of langer omhoog. Aangezien meteoren overal aan de hemel verschijnen, hoef je dus niet in een specifieke richting te kijken om iets van de activiteit van de Perseïden te bespeuren. Vanwege de storende invloed van de maan is het goed om in een andere richting te kijken, waar de hemel donkerder is. Je kunt natuurlijk ook op andere manieren deze meteoren waarnemen en vastleggen. Bij de werkgroep vind je een aantal leuke en bruikbare waarneemtips om te kijken, tellen, tekenen of te fotograferen.
Bezoeklocaties
Kijken naar de vallende sterren van de Perseïdenzwerm is natuurlijk erg leuk, maar in goed gezelschap (op een veilige 1,5-meter afstand) maakt dit het meteorenkijken nog veel gezelliger. In dit overzicht is op een rij gezet waar er dit jaar in Nederland weer publiekssterrenwachten een speciale avond organiseren rondom de Perseïden.
Waarneemcampagne amateurs en professionals
Naast het recreatief kijken naar de meteoren van de Perseïdenzwermen hebben een aantal astronomen samen met leden van de Werkgroep Meteoren een waarneemcampagne opgezet. Ze gaan proberen met de Nederlandse LOFAR radiotelescoop meteoren te detecteren en die gelijktijdig waar te nemen met meteorencamera’s. Hiervoor wordt er vanaf verschillende plekken in Nederland naar hetzelfde stuk luchtruim gekeken. De resultaten van de campagne worden pas later dit jaar verwacht.
Wacht! Meteoren op de radio, zeg je?
Vallende sterren kun je inderdaad detecteren met radio. Op 12 augustus verzorgen de vrijwilligers van CAMRAS radiotelescoop in Dwingeloo om 20:00 uur een speciale livestream over het waarnemen van meteoren met radio. Dat doen ze niet met de grote radiotelescoop, maar met een kleine antenne, een radiobaken in België of Frankrijk en met software die de door de antenne opgevangen radiogolven verwerkt. Dit is iets dat je zelf ook kunt doen. De livestream duurt ongeveer een halfuur en tijdens de demonstratie kan je via de chat functie van YouTube vragen stellen.
Met toestemming overgenomen en aangepast van WerkgroepMeteoren.nl, op basis van ‘Meteorenkijken tijdens warme zomernachten dankzij Perseïden 2020‘ en ‘Bezoeklocaties voor de Perseïden in 2020‘. Credit header foto: Roy Keeris.