14 oktober 2025
Op zondag 12 oktober was de KNVWS aanwezig op de Open Dag van ESA-ESTEC in Noordwijk – het grootste ruimtevaartonderzoekscentrum van Europa. Meer dan tienduizend bezoekers kregen die dag een uniek kijkje achter de schermen bij ESA, en ook de amateursterrenkunde was goed vertegenwoordigd.
De Jongerenwerkgroep Sterrenkunde (JWG) had een eigen tafel, net als het Nederlands Platform voor Planeetonderzoek (niet direct gelieerd aan de KNVWS, maar wel een mooie nieuwe ster aan het onderzoeksfirmament). Diverse organisaties van de KNVWS deden mee; met veel bestuurders van de KNVWS, sterrenwacht Copernicus, Werkgroep Leidse Sterrenwacht, en de Werkgroep Meteoren. De laatste had op het terrein buiten de tent een meteorietenkanon opgesteld waarmee een inslag nagebootst word en waar naar radio echo’s van meteoren (vallende sterren) geluisterd kon worden.Vanuit de KNVWS waren verschillende leden actief aanwezig om bezoekers te woord te staan, telescopen te demonstreren en informatie te geven over sterrenkunde in Nederland.
Buiten liet de zon zich helaas maar zelden zien – maar dat hield de nieuwsgierigen niet tegen. “Er kwamen veel kinderen vragen wat er dan wél te zien was, en natuurlijk werd er enthousiast aan knoppen gedraaid,” vertelt bestuurslid en ervaren telescoopbeheerder Martien Jacobs. “Een paar bezoekers die net een telescoop hadden gekocht, kregen meteen uitleg over het gebruik. En wie er niet uitkwam, mag met de telescoop langskomen voor extra hulp.”
Wat de open dag vooral bijzonder maakte, was de diversiteit aan bezoekers. “Het leukst vond ik de gesprekken met mensen die echt geïnteresseerd zijn,” zegt bestuurslid Sarah Praal. “Zo sprak ik een jongeman uit België die nu in Delft studeert en graag wil aansluiten bij een Nederlandse sterrenwacht. En een jong meisje kwam zelfs langs om een cadeautje uit te zoeken voor haar oom – die bij NASA werkt. Ze koos twee foto’s gemaakt door vrijwilligers van Copernicus, een van de verenigingen aangesloten bij KNVWS!”
Ook medewerkers van ESA zelf vonden hun weg naar de stand. Eén van hen, die binnenkort van Duitsland naar Nederland verhuist, vroeg bij welke sterrenwachten hij hier terecht kan. Een andere ESA-medewerker, bijna met pensioen, overweegt om straks lezingen te gaan geven bij sterrenwachten.
Sarah Praal presenteerde een vraag die de KNVWS had ingebracht in de publieksquiz van ESA. Onze vraag ging over Europese ruimtetelescopen; Sarah legde de link met ‘aardse sterrenkunde’ en hoe je ook in Nederland – ondanks het wisselvallige weer en kleinere telescopen – toch een indrukwekkende ruimte-ervaring kunt hebben bij een van onze sterrenkundige verenigingen. Een mooie gelegenheid om het publiek te laten zien hoe professioneel en inspirerend de amateursterrenkunde in Nederland is.
Nieuw in de NL Space-tent was het Nederlands Platform voor Planeetonderzoek – een netwerk dat onderzoekers, universiteiten en liefhebbers samenbrengt rond thema’s als exoplaneten, het zonnestelsel en nieuwe instrumenten. Het platform zet zich in om het Nederlandse planeetonderzoek zichtbaarder te maken, onder voorzitterschap van TU Delft-onderzoeker (en oud-voorzitter KNVWS) Sebastiaan de Vet.
De Open Dag bood daarmee niet alleen een kijkje in de Europese ruimtevaart, maar ook een inspirerend ontmoetingspunt tussen professionals, vrijwilligers en sterrenkijkers van alle leeftijden en nationaliteiten.